Suy giảm tuần hoàn não là tình trạng lưu lượng máu lên não bị suy giảm, khiến quá trình cung cấp oxy và dưỡng chất thiết yếu cho tế bào thần kinh không được đảm bảo. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây nên các rối loạn chức năng não bộ ở người trung niên và cao tuổi. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hằng ngày mà còn tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến đột quỵ và suy giảm trí tuệ nếu không được điều trị kịp thời. 

Thiểu năng tuần hoàn não là tình trạng phổ biến ở người trung niên và cao tuổi, đặc biệt là những người thường xuyên hoạt động trí óc cường độ cao. Tuy nhiên, trong bối cảnh cuộc sống hiện đại với nhiều yếu tố bất lợi như ô nhiễm môi trường, lối sống thiếu khoa học, căng thẳng kéo dài và chế độ dinh dưỡng mất cân đối, tình trạng này ngày càng có xu hướng xuất hiện ở người trẻ, dù tỷ lệ vẫn còn thấp.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

1. Tăng huyết áp, mỡ máu cao, xơ vữa động mạch:

Tăng huyết áp làm tăng áp lực lên thành mạch máu, lâu ngày gây tổn thương lớp nội mạc mạch và dẫn đến hình thành các mảng xơ vữa. Mỡ máu cao, đặc biệt là nồng độ cholesterol LDL tăng, thúc đẩy quá trình lắng đọng chất béo trên thành mạch. Hệ quả là các mạch máu nuôi não dần bị thu hẹp, làm giảm lưu lượng máu lên não và làm tăng nguy cơ đột quỵ.

2. Bệnh tiểu đường, béo phì:

Tiểu đường gây tổn thương hệ thống mạch máu nhỏ khắp cơ thể, trong đó có các mạch máu nuôi não. Tình trạng đường huyết cao kéo dài khiến mạch máu bị xơ hóa, giảm khả năng vận chuyển oxy và dưỡng chất đến tế bào não. Béo phì thường đi kèm với rối loạn chuyển hóa, tăng huyết áp và tăng mỡ máu, góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng suy giảm tuần hoàn não.

3. Lối sống ít vận động, căng thẳng kéo dài:

Ít vận động làm chậm lưu thông máu, giảm khả năng cung cấp máu giàu oxy đến các cơ quan, trong đó có não. Căng thẳng tâm lý kéo dài kích thích cơ thể tiết ra nhiều hormone gây co mạch và rối loạn huyết áp, lâu dần ảnh hưởng đến chức năng tuần hoàn não và làm suy giảm trí nhớ, khả năng tập trung.

4. Chế độ ăn uống thiếu dưỡng chất cần thiết cho hệ thần kinh:

Thiếu hụt các vitamin nhóm B (đặc biệt là B1, B6, B12), acid folic, omega-3 và các chất chống oxy hóa có thể làm tổn thương tế bào thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng dẫn truyền xung động thần kinh và làm giảm hiệu suất hoạt động của não bộ. Ngoài ra, chế độ ăn quá nhiều chất béo xấu và đường tinh luyện còn góp phần gây rối loạn mỡ máu và xơ vữa động mạch.

5. Rối loạn giấc ngủ, thiếu ngủ mạn tính:

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và tái tạo tế bào thần kinh. Rối loạn giấc ngủ kéo dài làm giảm lượng máu lên não trong khi ngủ, khiến não không được nghỉ ngơi đúng cách. Thiếu ngủ còn gây mất cân bằng nội tiết và làm tăng mức độ căng thẳng, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến tuần hoàn máu não và chức năng nhận thức.

Suy giảm tuần hoàn não có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng, từ nhẹ đến nghiêm trọng, bao gồm:

Đau đầu âm ỉ: Đây là triệu chứng xuất hiện sớm và thường gặp (chiếm đến 90%) khi bị thiểu năng tuần hoàn não.

Hoa mắt, chóng mặt, choáng váng khi thay đổi tư thế: Người bệnh cũng có thể gặp phải hiện tượng loạng choạng khi đứng hoặc đi, cảm giác hoa mắt, lâng lâng như say sóng và thường xuyên tối sầm mặt khi đột ngột đổi tư thế.

Mất ngủ, ngủ chập chờn, tỉnh giấc giữa đêm: Người bệnh có thể bị mất ngủ, ngủ không sâu giấc, gặp khó khăn trong việc chìm vào giấc ngủ.

Cảm giác tê bì, nặng đầu, mệt mỏi kéo dài

Đây là những dấu hiệu cảnh báo sớm cần được theo dõi và thăm khám kịp thời, tránh để bệnh tiến triển thành các biến chứng nghiêm trọng.

Hệ lụy nếu không điều trị kịp thời

Việc chủ quan hoặc bỏ qua các dấu hiệu của suy giảm tuần hoàn não có thể dẫn đến nhiều hậu quả nguy hiểm như:

Đột quỵ não (tai biến mạch máu não): Đây là biến chứng nguy hiểm và đe dọa tính mạng. Suy giảm tuần hoàn não lâu ngày làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, gây tắc nghẽn mạch máu não và dẫn đến đột quỵ thiếu máu não. Đột quỵ có thể gây liệt nửa người, mất khả năng nói, hoặc tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.

Suy giảm nhận thức, sa sút trí tuệ (Alzheimer): Đây là biến chứng rất thường gặp ở người lớn tuổi bị suy giảm tuần hoàn não. Người bệnh dễ quên những việc vừa xảy ra, nhầm lẫn tên người thân, không nhớ đường về nhà... Nếu tình trạng này kéo dài, có thể tiến triển thành sa sút trí tuệ, khiến người bệnh mất dần khả năng tự chăm sóc bản thân và phải phụ thuộc hoàn toàn vào người khác.

Rối loạn thăng bằng, tăng nguy cơ té ngã ở người cao tuổi: Khi máu lên não bị suy giảm, cảm giác chóng mặt, choáng váng rất dễ xuất hiện, đặc biệt khi thay đổi tư thế đột ngột (từ ngồi sang đứng). Điều này khiến người cao tuổi dễ mất thăng bằng và té ngã, có thể dẫn đến gãy xương, đặc biệt là gãy cổ xương đùi – một biến chứng nguy hiểm thường gặp ở người già.

Giải pháp cải thiện tuần hoàn máu não

Để phòng ngừa và cải thiện tình trạng suy giảm tuần hoàn não, người lớn tuổi cần áp dụng các biện pháp toàn diện:

1. Điều chỉnh lối sống

Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học: Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, nhiều rau xanh, chất xơ và axit béo omega-3. Đồng thời, hạn chế tiêu thụ thực phẩm nhiều đường, muối, dầu mỡ, thức ăn nhanh chứa nhiều chất béo xấu và chất bảo quản.

Tập luyện thể dục đều đặn: đi bộ, dưỡng sinh, yoga, bơi lội

Ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng, kiểm soát huyết áp – đường huyết

2. Bổ sung sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược

Các sản phẩm hỗ trợ tuần hoàn não có nguồn gốc thảo dược thiên nhiên đang là xu hướng được nhiều chuyên gia tin dùng. Với tác dụng hỗ trợ lưu thông máu não, tăng cường oxy cho tế bào thần kinh và cải thiện trí nhớ, đây là lựa chọn an toàn, hiệu quả, đặc biệt phù hợp cho người cao tuổi sử dụng lâu dài.